مواد پاششی معدنی ضد حریق

نویسنده : نویسنده موضوع : دانستنی ها بدون دیدگاه

مواد پاششی معدنی ضد حریق (Spray Mortars)

مواد پاششی معدنی ضد حریق بر پایه مواد معدنی نسوز بوده و حاوی مواد منبسط شده نظیر ورمیکولیت (Vermiculite)، دولومیت، پرلیت و نیز مصالحی نظیر گچ و سیمان، مواد کفزا و غیره می‌باشند. پمواد پاششی معدنی ضد حریق به دلیل مقاومت حرارتی بسیار بالا و ضریب رسانایی گرمایی بسیار پایین، روند انتقال حرارت در سازه را کاهش داده و باعث زمان تاخیر در فروپاشی سازه در حدود ۴ تا ۵ ساعت، در برابر حریق می‌شود که این امر می تواند مواد پاششی معدنی ضد حریق را برای مقابله با حریق بسیار کار آمد کند و این زمان فرصت کافی را برای اطفای حریق توسط نیروهای آتش نشانی فراهم می سازد. مواد پاششی معدنی ضد حریق در برابر حریق هیدروکربنی و حریق‌ سلولزی بسیار مقاوم بوده و می‌توان آنها را در سطوح داخلی و خارجی سازه فولادی و بتنی استفاده کرد.

میزان ضخامت پوشش ضد حریق با مواد معدنی پاششی بستگی به طراحی سازه و مدت زمان مورد نیاز مقاومت در برابر حریق دارد. پوشش ضدحریق برپایه مواد معدنی پاششی در ضخامت ‌های پایین تا ۱ سانتیمتر به وسیله پاشش مستقیم و توسط ماشین بر روی سطوح اجرا می‌شوند و در ضخامت های بیش از ۱ سانتیمتر از توری های ویژه این کار به عنوان تقویت کننده پوشش ضد حریق با مواد معدنی پاششی استفاده می‌شود از جمله ویژگی‌های بارز مواد پاششی معدنی ضد حریق می‌توان به وزن مخصوص پایین مصالح و در نتیجه کاهش بار مرده سازه، سهولت اجرا، چسبندگی مناسب، مقاومت بسیار بالا در پیشگیری از گسترش آتش بر روی سطح و جلوگیری از انتقال حرارت ناشی از آتش به سطح سازه، مقاومت در برابر شوک حرارتی و عدم ایجاد دود و گازهای سمی اشاره کرد که این مزایا پوشش ضد حریق معدنی پاششی را بخصوص برای مقابله با حریق هیدروکربنی و سلولزی به یک اتنخاب بدون اجتناب تبدیل کرده است. به کارگیری پوشش ضد حریق بر پایه مواد معدنی پاششی به دلیل اطمینان از صحت عملکرد و دقت اجرا از رنگ‌ منبسط شونده و بورد ضد حریق رایج تر است و نیز پوشش های ضد حریق با مواد معدنی نسبت به دو پوشش دیگر از خواص مکانیکی و مقاومتی مناسب تری برخوردار می‌باشند. پس باید در نظر گرفت که انتخاب نوع پوشش ضد حریق امری سلیقه ای نیست و باید با استفاده از رهنمود های یک مشاور این کار را انجام داد که بهترین نتیجه از لحاظ مادی و کارایی را بدست آورد.

مزایای پوشش ضد حریق برپایه مواد معدنی پاششی :

مقاومت بالا در برابر حریق و به تعویق انداختن فروپاشی سازه
مقرون و به صرفه بودن
سرعت و سهولت اجرا
مقاومت در برابر سایش
مقاومت در برابر خوردگی
سبک بودن
قابلیت اجرا بر روی سازه فلزی و بتنی
سهولت در ترمیم
مقاومت در برابر فرسایش

رنگ مواد پاششی معدنی ضد حریق منبسط شونده

جنس رنگ ضدحریق منبسط شونده (Paint Intumescent) عمدتاً از نوع آلی بوده و دارای ضخامت چند میکرون اند. پوشش رنگ ضدحریق منبسط شونده علیرغم ضخامت بسیارکم اولیه در صورت وقوع حریق با انبساط و ایجاد یک لایه متخلخل با ضخامت بسیار بیشتر از ضخامت اولیه سطح زیرین خود را در برابر حریق محافظت می‌کنند. مواد پاششی معدنی ضد حریق منبسط شونده عمدتا بر روی مصالح قابل اشتعال استفاده می‌شوند تا زمان اشتعال سطح محافظت شده را به تاخیر انداخته و یا از پیشروی سطحی شعله جلوگیری‌کنند. برای این منظور لازم است یک توده متخلخل جامد از رنگ ضدحریق منبسط شونده شکل گیرد.

لازمه این اتفاق این است که در مرحله اول یک ماده شیمیایی بر اثر سوختن، ماده جامدی از خود برجا بگذارد. ماده جامد باقی از رنگ منبسط شونده از نوع کربن می باشد. برای این منظور نیاز است تا حداقل سه ماده دیگر وجود داشته باشند که یکی دارای محتوای کربن بالا و دومی دارای عامل اسیدی که بتواند با ماده اولیه در دمای مناسب وارد واکنش شده و واکنش را به جای احتراق به سمت تشکیل کربن سوق دهد. سومین ماده نیز، ماده تولید گاز است تا در دمای مناسب با آزاد کردن بخار و گاز باعث ایجاد ساختار اسفنجی در باقی مانده جامد گردد این نحوه ی عمل رنگ ضد‌حریق منبسط شونده است .رنگ ضد حریق منبسط شونده همانگونه که اشاره شد، دارای ترکیبات شیمیایی مختلفی هستند و این ترکیبات باید به گونه ای انتخاب و ترکیب شوند که بتوانند در کنار یکدیگر عملکرد محافظتی مورد نظر را به نمایش بگذارند .

معمولاً چهار نوع ترکیب مختلف در رنگ مواد پاششی معدنی ضد حریق منبسط شونده مورد استفاده قرار می‌گیرند که عبارتند از: ترکیب پلی‌هیدریک جهت تولید‌کربن‌در‌حین‌حریق، عامل آب زدایی، عامل اسفنجی‌کننده یا تولید گاز و رزین که عامل چسباننده رنگ می‌باشد. این رنگ‌ ضد حریق‌ در ضخامت حداکثر ۵ میلی‌متر اجرا شده و می‌توانند سازه فولادی یا بتنی را تا ۲ ساعت در برابرحریق محافظت نمایند. رنگ منبسط شونده ضدحریق زمانی‌که در معرض آتش قرار می‌گیرند به دلیل وقوع یک سری واکنش‌های شیمیایی، گازهای خنک کننده ‌ای آزاد نموده، ازدیاد حجم داده و با حریق مقابله می‌نمایند و درضمن رنگ ضد حریق منبسط شونده یک لایه عایق زغالی جهت عایق‌ سازی تولید می‌کنند که ضخامت آن حتی تا ۲۰ برابر مقدار اولیه رنگ می‌باشد.

به جای رنگ ضد حریق منبسط شونده مورد استفاده فوم پف کرده حاوی میلیونها سلول کوچک مقاوم در برابر حریق قرار می گیرد. این فوم ضد حریق که از رنگ‌های ضد حریق منبسط شونده حاصل شده است بعنوان عایق، تماس شعله یا آتش را با سطح به تعویق انداخته و بعنوان یک مانع تاخیر انداز از داغ شدن سریع و احتراق سطح زیرین جلوگیری بعمل می آورند. رنگ ضدحریق منبسط شونده که حالا به فوم عایق تبدیل شده تا حدود دو ساعت از رسیدن حرارت به سطح زیرین‌جلوگیری می‌نماید و‌گسترش شعله را به تاخیر می اندازد. در واقع ترکیباتی که در این رنگ ضد حریق منبسط شونده وجود دارد، می‌تواند زمان سوختن چند ثانیه‌ای را به ساعت‌ها تبدیل کند که این خود در شرایط بحران آتش سوزی، یک فرصت حیاتی غیر‌قابل تصور برای کارهای امداد نجات بشمار می‌رود. از پوشش‌ رنگ ضدحریق منبسط شونده عمدتا به منظور حفاظت در شرایط خاص از سازه فلزی و سطوح داخلی ساختمان استفاده می‌شود.

مزایای رنگ ‌مواد پاششی معدنی ضد حریق در مقایسه با سایر پوشش های ضدحریق

رنگ ضد حریق منبسط شونده در مقایسه با سایر روکش‌های ضد حریق، مزایای بسیاری دارند که در زیر به آنها اشاره شده است.

فضای‌کم اشغال شده: رنگ ضدحریق منبسط شونده را می‌توان به طور متوسط از ۵۰۰ میکرون تا ۵۵۰۰ میکرون روی کلیه سطوح با هر زاویه‌ای و شکستگی اعمال کرد. در نتیجه رنگ ضد حریق منبسط شونده فضایی را اشغال نکرده، ظرافت کار را حفظ کرده و به عنوان یک پوشش ضد حریق منبسط شونده سازه را در مقابل حریق محافظت می کند لیکن پوشش‌های معدنی ضد حریق معمولا در ضخامت چند سانتیمتر اعمال شده و در سازه فلزی، مسلح نمودن آن ضروری است که این موضوع خود باعث اشغال فضای بیشتر نسبت به رنگ های ضد حریق منبسط شونده خواهد شد.

سرعت و سهولت در اجرا : پوشش رنگ ضد حریق منبسط شونده پس از مرحله آماده سازی سطح ، به راحتی و در زمان کم و با ابزارهای مختلف اجرا می‌شود.

سبک بودن : پوشش رنگ ضد حریق منبسط شونده به لحاظ وزن در واحد متر مربع بسیار کمتر از پوشش های ضد حریق بر پایه مواد معدنی هستند و پوشش‌های ضد حریق بر پایه مواد معدنی در مواردی از طراحی برای محاسبه بار مرده به حساب می آید.

سهولت در ترمیم : نقاطی از سطح پوشش رنگ ضد حریق منبسط شونده که آسیب دیده باشد به وسیله رنگ ضد حریق منبسط شونده به سهولت ترمیم میگردد.

ایمنی و بهداشت : پوشش رنگ های ضد حریق منبسط شونده، ایمن بوده و در زمان بروز حریق گازهای سمی متصاعد نمی‌کنند.

جنبه اقتصادی: با اینکه مواد پاششی معدنی ضد حریق مقرون به صرفه می ‌باشند با این حال به دلیل تسریع در زمان اجرا، اشغال فضای کمتر، سطح هموارتر و عدم نیاز به هزینه دوباره جهت صاف و هموار کردن سطح اجرا شده و میزان مصرف‌کم، استفاده از پوشش رنگ ضد حریق منبسط شونده از جهاتی و در برخی موارد می‌تواند مقرون به صرفه و اقتصادی باشد.

انواع رنگ مواد پاششی معدنی ضد حریق منبسط شونده

مواد پاششی معدنی ضد حریق در دسته ‌بندی مختلفی عرضه می‌گردند‎که بخشی، نقش منبسط شونده را داشته و بخش دیگر نیز نقش دیرسوز کننده، دسته‌ای‌که نقش منبسط شونده را دارند در ضخامت های ۰٫۵ تا ۵٫۵ میلیمتر بر روی کلیه سطوح از جمله سازه اسکلت فلزی یا همان اسکلت فولادی، بتن، گچ، کابل، چوب و دیگر سطوح می‌توان اعمال نمود و به محض رسیدن حرارت حاصل از شعله، ضخامت نیم میلیمتری به حدود ۴ تا ۵ سانتی متر رسیده و این عمل مانع انتقال حرارت به سطح زیر کار می‌شود. دسته‌ای دیگر نیز که نقش دیرسوز کننده را دارند، معمولا بر روی سطوح پلیمری، کاغذ، پارچه ، چوب، چرم و سایر مواد اعمال شوند تا در مواقع حریق قابلیت آتش گرفتن را نداشته باشند. این مواد مواقعی که در برابر حریق قرا می‎گیرند، سوختن بسیار کندی را دارند.
کاربرد رنگ ضد حریق منبسط شونده

رنگ ضدحریق منبسط شونده کاربردهای فراوانی دارد‌که در زیر به چند مورد آنها اشاره می‌کنیم

۱ – استفاده در محیط های داخلی

۲ – سازه هایی که شکل ظاهری آنها دارای اهمیت می باشد

۳ – سازه هایی که اشغال فضا در آنها دارای اهمیت است یا سازه دارای فضای محدود می باشد

۴ – سازه هایی که در آنها زمان حرف اول را میزند

۵ – سازه هایی که بار مرده آنها بالا می باشد

۶ – سازه هایی که ایمنی و بهداشت در آن ها دارای اهمیت است

نحوه اعمال رنگ مواد پاششی معدنی ضد حریق

به منظور اعمال پوشش رنگ ضدحریق بر روی سازه فولادی و یا بتنی، پس از آماده سازی سطح، پرایمر مناسب بر روی سطح سازه فولادی کشیده شده و سپس پوشش رنگ ضد حریق اعمال می‌گردد. پوشش رنگ ضد حریق منبسط شونده به سهولت و در زمان بسیار کوتاه و با ابزارهای مختلف نظیر دستگاه‌‌های مختلف اعمال می‌گردد و رنگ ضد حریق منبسط شونده بر روی کلیه سطوح قابل اعمال هستند. ضخامت اعمالی رنگ های ضد حریق منبسط شونده بسته به نوع و شکل سازه، ضخامت ورق، شرایط محیطی‌کاربری، امکانات اطفا حریق و دیگر عوامل تعریف می‌گردد. هرگاه نقاطی از سطح سازه‌که بوسیله مواد پاششی معدنی ضد حریق منبسط شونده پوشانده شده در معرض ضربه قرار گیرد و نیاز به ترمیم داشته باشد، می‌توان به سهولت سطح آن قسمت از پوشش رنگ ضدحریق منبسط شونده را ترمیم نمود. سطح نهایی رنگ ضد حریق، سطحی صاف بوده و پس از اتمام عملیات پوشش دهی رنگ های ضد حریق منبسط شونده نیاز به هموار کردن سطح نمی ‌باشد.